نویسنده: دکتر توماج آریان*
محمد رضا شاه در بحران حمله به ایران توسط متفقین به پادشاهی رسید.در ۱۲ سال اول پادشاهی خویش همانند یک شاه نمادین رفتار کرد و در سیاست دخالتی نکرد.
نتیجه عدم دخالت ایشان تشکیل ۱۴ دولت در ۱۲ سال تا سال ۱۳۳۲، رشد و نفوذ حزب توده طرفدار شوروی، رشد گروههای تندرو اسلامی و ترورهای سازمان یافته، سکون اقتصادی و توقف رشد اقتصادی و توقف پروژه هایی که رضا شاه کلید زده بود و درنهایت قبضه کردن قدرت و نابودی کشور توسط محمد مصدق بود.
نتیجه دموکراسی پارلمانی و آزادی سیاسی و نمادین بودن پادشاهی را میتوان بطور واضح در ۱۲ سال ابتدایی پادشاهی محمد رضا شاه پهلوی دید، که چیزی جز نابودی اقتصاد و هرج و مرج بدنبال نداشت.
محمد رضا شاه در سال ۱۳۴۱ سعی در دخالت بیشتر در امور کرد و نتیجه آن کنار رفتن تمام عناصر سنتی و ناکارآمد و نزدیک به سیاست انگلستان و آمدن تکنوکراتها و جوانها به رهبری حسن علی منصور بود.
تیم حسن علی منصور و بعد از آن هویدا در۱۶ سال شکوفایی اقتصادی را به ایران آوردند و در چند سال رکورد بیشترین رشد اقتصادی را در دنیا شکستند.
اتفاقا دخالت محمد رضا شاه در امور سیاسی و اقتصادی با توجه به سواد بالای ایشان نتیجه مثبت داشت و کشور ایران را به یکی از در حال رشد ترین کشورها بدل کرد و این را میتوان با مدینه فاضله آقایان چپ و جبهه ملی و ملی مذهبی ها یعنی دوران ۱۳۲۰ تا ۳۲ مقایسه کرد که چیزی جز ناکامی و یاس و فروپاشی نبود.
همان کاری که رضا شاه نیز انجام داد و کارنامه ۱۹ ساله نخست وزیری و پادشاهی او سرشار از موفقیت و شکوفایی برای ایران بود.
اصولا در ایران فیلسوف شاهی یا به عبارتی نخبه شاهی جواب میدهد و ما دو تجربه بسیار موفق را در تاریخ معاصر شاهد بودیم. این تجربه های تاریخی ما را به این نتیجه می رساند که در فضای سیاسی ایران فیلسوف شاه یا نخبه شاه یا به عبارت ساده شاه با سواد و فیلسوف از کارایی بالایی برخوردار است و در صورت دادن اختیاراتی به شاه، کشور از نوعی ثبات و توسعه برخوردار میشود و در جو سیاسی زده ایران، این امر باعث ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی میشود.
*دکترای علوم سیاسی، نویسنده و تحلیلگر سیاسی
2 پاسخ
با این جمله کاملا موافقم چون همیشه درخت را باید از ثمره آن شناخت.
“کاملا کارنامه ۱۹ ساله نخست وزیری و پادشاهی او سرشار از موفقیت و شکوفایی برای ایران بود.”
بنا بر گفته قدیمی “ به عمل کار بر آید”
رشد و شکوفایی اقتصادی ایران در دوران “خاندان ایران ساز پهلوی” نشان از میهن دوستی، غیرت و توانایی این دو پادشاه فقید بوده است.